Het was de week van de mentale gezondheid. Wij vroegen aan onze denktank; Maak jij je zorgen over de mentale gezondheid van je kinderen? Zo ja, waarover maak je je zorgen?
Er reageerden 391 ouders.
Ouders over mentale gezondheid
Vrijwel alle respondenten maakten zich zorgen over hun eigen kinderen of over kinderen in hun omgeving. De leeftijden waren divers, van nog zeer jonge kinderen op de basisschool, tot studenten. Maar opvallend genoeg ook over zichzelf.
De zorgen waren zeer divers. Dit waren in willekeurige volgorde de meest gehoorde:
Eisen die we aan ze stellen
Polarisatie
Prestatiedrang
Social media
Drank & drugs
Waarde van diploma’s (hoog vs laagopgeleid)
Cijferdruk
Groepsdruk
Kunnen we wel alles betalen?
Kunnen ze wel het huis uit?
Verveling als er geen scherm is
Het gebrek aan goede rolmodellen in de maatschappij
Verschuiving in normen, waarden en denkbeelden
Wachtlijsten voor hulp
Klimaat
Zij betalen later de financiële rekening.
Gevolgen van corona; Sociaal onhandig maar ook motivatie en vertraging op school
Ouders gaven ook aan dat ze zelf of andere ouders niet altijd capabel genoeg zijn om kinderen goed te begeleiden. Waar kan je hulp vinden? Hoe kan ik mijn kind helpen? Hoe voer ik dat gesprek?
Dit is een greep uit de reacties van ouders:
Ook ouders zijn soms niet meer capabel genoeg of hebben simpelweg onvoldoende tijd om de kinderen hierin te begeleiden.
Ik hoop dan ook dat er een keerpunt komt. Dat men weer stressloos en gelukkig kan leven en vooral dat er weer respect en saamhorigheid komt.
Er zou passend onderwijs zijn, maar het tegenovergestelde is bereikt. Past het kind niet in het plaatje, dan moet het maar naar het speciaal onderwijs
Er zijn steeds meer kinderen/jongeren met burnouts en zelfmoordgedachtes omdat ze niet meer mee kunnen komen met deze snelle en prestatiegerichte maatschappij. Er moet minimaal een HBO diploma komen, want anders hoor je er niet bij. Terwijl je nu ziet dat juist de praktijkgerichte mensen (VBO en MBOers) nodig zijn in deze maatschappij.
De generatie van nu is de generatie van de toekomst. Daar moet juist in geïnvesteerd worden.
Ze moeten veel van ouders en vaak ook van zichzelf, maar willen impact maken op hun eigen manier. Daar mag ook binnen onderwijs bv meer aandacht voor komen. Ik zie dit terug als docent binnen het hoger onderwijs.
Ze worden blootgesteld aan veel (online) gevaren en niet iedere ouder is in staat of zich bewust van de noodzaak om hier goed over in gesprek te blijven.
De prestatiedrang die ervoor zorgt dat kinderen van 10 al cito/examen/faalangsttrainingen krijgen, de wildgroei aan huiswerkbegeleiding en verder het gebrek aan toekomstperspectief voor wat betreft woonruimte en werk met een kostendekkend salaris. Dan ga ik er nog maar even vanuit dat de problemen / maatschappelijke kosten van het gebrek aan adequate actie tegen klimaatverandering voor rekening van de generatie daarna komt (mijn toekomstige kleinkinderen).
Jongeren lijken kwetsbaarder geworden, sociaal onhandiger en minder goed in staat om met druk en prikkels om te gaan. Als volwassenen zijn we back to normal, maar voor pubers is er geen normaal om naar terug te gaan. Zij hebben cruciale ontwikkelingsstappen gemist en extreme stress, angst voor sociale contacten ervaren in een ontwikkelingsperiode waar dit juist centraal staat. Met als gevolg mentale problemen, sociale problemen en schooluitval.
Kinderen moeten zo ongelooflijk veel. Nog voor ze geboren zijn moeten ze al voldoen aan allerlei eisen en lijstjes. En dat gaat maar door. En owee als een kind anders doet/denkt…dat kan niet en dan moet het kind therapie volgen. Terwijl kinderen eigenlijk erg goed kunnen aangeven wat ze nodig hebben en wat ze van ons, volwassenen nodig hebben. Dat is geen strenge sturing, maar vrijheid en begeleiding in de zin van “laat mij ontdekken, zorg dat ik veilig kan ontdekken en dan ontwikkel ik bijna vanzelf”.
Moet je je eens in de plaats van dat kind stellen, dat kind dat hoort dat het niet goed genoeg is, omdat het misschien trager leest dan de klasgenootjes. Datzelfde kind maakt misschien de mooiste bouwwerken met bouwblokken maar tja… Pech… Want dat is geen doel. Of dat kind kan zo mooi tekenen, ook pech.. Want dat is geen doel…. Dus tja… Jij leest niet goed genoeg dus jij mag later, in het middelbaar een lagere opleiding gaan volgen.
Het wordt hoog tijd dat we anders naar opleiding gaan kijken. Weg met de woorden lagere en hogere opleiding. Je moet eens, zo rond de uitslagen van de Cito toets door een willekeurige school lopen en luisteren hoe de kinderen tegen elkaar praten… “Oooh, is jouw advies vmbo? Dat is niet goed he, ik heb advies vwo… Dat is tenminste een hogere opleiding”….
Zoveel eisen en zo vaak het gevoel dat het niet goed genoeg is.
Onze reactie
De zorgen van ouders zien we terug in de cijfers. Een kleine greep:
- Het aandeel jongeren dat aangeeft mentale klachten te hebben, daalt nauwelijks sinds de laatste lockdown (begin 2022), blijkt uit cijfers van het RIVM.
- Het cijfer, volgens Trimbos, dat zowel meisjes als jongens voor hun leven geven, is nog nooit zo laag geweest als in 2021: gemiddeld 7,1. Terwijl dit cijfer in eerdere jaren ruim 7,5, en in 2001 zelfs een 8 was.
- Meer dan de helft van de jongvolwassenen (16 tot en met 25 jaar) in Nederland ervaart psychische klachten. Daarnaast zien we veel eenzaamheid en suïcidale gedachten bij deze groep. Dit blijkt uit de Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022.
Ook zien we het terug uit de Staat van het Gezin 2023. Ouders geven aan de polarisatie aan de keukentafel te voelen en weinig steun te ervaren. 43% Van de ouders ervaart zelf veel druk.
Het is volgens ons tijd om hier meer aandacht aan te besteden. Dit kan snel en makkelij op verschillende manieren:
- Maak mentale gezondheid de normaalste zaak van de wereld op school, thuis, op het werk, met vrienden. Gaat het niet goed? Maak je je zorgen? Bespreek het.
- In het onderwijs kan er meer aandacht voor komen door bijvoorbeeld het pakket ‘Je Brein de Baas‘, zelfverdedigingsles tijdens gym, alle jongeren wijzen op jongerenhulponline.nl.
- Ondersteun ouders met tips en tools om het gesprek thuis te voeren.
- Doe onderzoek naar parental burn-out in Nederland.
Maar er is meer nodig. We moeten met elkaar bijvoorbeeld werken aan het terugdringen van de prestatiedrang. Hiervoor zijn ook meer systemische ingrepen nodig. Daarover gaan wij het gesprek aan met betrokken ministeries, de Tweede Kamer en andere betrokkenen. Ook ouders spelen echter een grote rol. Laten we hier het gesprek over aan gaan met elkaar. Wat kan jij doen? Wat kan school doen? Wat kan jouw omgeving doen? Zonder elkaar, maar vooral de kinderen, de maat te meten.
Tips
Graag geven we ouders ook wat tips mee.
- Wijs jouw kind op de website Jongerenhulponline.nl. Hier vind je meer dan 20 hulplijnen die kinderen, jongeren en studenten snel, anoniem en gratis ondersteuning bieden. Via de chat, telefoon of email.
- Check de ouderchat van de GGD of de oudertelefoon.nl.
- Neem contact op met de huisarts als je zorgen maakt over je kind.
- Check de site van de Rijksoverheid over hulp voor je kind.
- Neem een kijkje op Wat Ouders Willen Weten bijvoorbeeld voor de top 10 tips over drank & drugs of over faalangst.
Wil je ons nog iets meegeven over mentale gezondheid, heb je ideeën, tips of suggesties? Laat het ons weten!
Stichting Voor Werkende Ouders
Het runnen van een gezin is als het runnen van een bedrijf. Wij denken dat het makkelijker kan. Hierin speelt iedereen een rol, de politiek, de maatschappij, werkgevers, de media en ouders zelf. Wij lobbyen hiervoor. Wij vertegenwoordigen ruim 15.000 ouders in Nederland. Wij helpen ouders ook op onze startpagina Wat Ouders Willen Weten en via TijdBaas. Ruim 900 ouders denken met ons mee in onze denktank. Doe je ook mee?
