Wij slaan de handen ineen in het keukentafelpact waarbij we op zoek gaan naar een nieuwe sociale norm rondom gezinnen. We nodigen iedereen uit om met ons mee te doen en zich aan te sluiten bij ons pact.
Het keukentafelpact
Ouders moeten weer de tijd en ruimte krijgen om goed voor zichzelf én goed voor hun kinderen te zorgen. Dat knelt, zo blijkt uit de Staat van het Gezin 2023. Een groot deel van de ouders voelt zich namelijk geconfronteerd met de ingewikkelde taak om aandacht voor de kinderen, werk, zorg en zichzelf te combineren. Door de eisen die vanuit de samenleving worden gesteld, én de verwachtingen waaraan ouders zelf vinden dat ze moeten voldoen.
Om de ouders tijd en ruimte te geven, zorgen we ervoor dat zij en hun netwerk op alle plekken in de maatschappij worden ondersteund op een manier die voor hen passend is. Daar is een nieuwe sociale norm voor nodig. Wij gooien de eerste steen in de vijver om een beweging te starten en samen deze nieuwe norm te creëren.
In het kort: wij staan voor een positief beeld over het gezin en ouderschap. Daarom willen we de samenleving aanzetten om oudervriendelijker te zijn. Daarnaast willen we de samenleving aanzetten om oudervriendelijker te organiseren volgens een systeem dat is gebaseerd op dat positieve beeld en vertrouwen in het gezin en in ouderschap.
We hebben iedereen nodig om deze beweging te laten slagen. Doet u mee?
De keukentafel als mini-maatschappij
De keukentafel: een prachtige en belangrijke plek in ieders leven. Het is de mini-maatschappij waar binnen het gezin zaken worden besproken die het leven zo mooi en waardevol maken. Uit onderzoek onder ouders1 blijkt dat het goed gaat met de Nederlandse gezinnen. Ze ervaren Nederland als een fijn land en noemen daarbij als pluspunten de vrijheid en de goede voorzieningen. Toch blijkt uit ditzelfde onderzoek dat het merendeel van de ouders zich ook zorgen maakt.
Ouders moeten (en willen!) voldoen aan het perfecte plaatje
Het heersende beeld in de maatschappij is dat je moet voldoen aan het perfecte plaatje. Je bent alleen een goede ouder als je veel bij je kinderen bent en zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Je bent alleen een goede werknemer als je van 9 tot 5 op kantoor bent. Je moet je als mens ook nog ontwikkelen, mantelzorg verlenen, vrijwilligerswerk doen, sporten en een (digitaal) sociaal leven hebben. Het liefst ook nog eens allemaal tegelijk en op hetzelfde moment.
En dan hebben we het nog niet eens over andere uitdagingen zoals stijgende prijzen van de dagelijkse boodschappen, energie en wonen die de stress enkel verhogen. Stress die verder wordt verhoogd door de verwachtingen die de ouders zelf hebben over waar ze aan moeten voldoen.
Huidig systeem is gebaseerd op wantrouwen
Het huidige steunsysteem rondom gezinnen is niet meegegroeid met de uitdagingen van vandaag. Ouders, ooms, tantes, buren, … ze moeten zich plooien naar een systeem dat is ingericht op basis van controle en niet op basis van vertrouwen. Dat zien we bijvoorbeeld in een gesprek met een zorgverlener. Als ouders zich kwetsbaar opstellen, voelen ze het risico dat er opgeschaald wordt en er melding van gemaakt wordt.
Door dit controlesysteem ligt de druk vooral bij ouders zelf. We zien hun welzijn namelijk niet als collectieve verantwoordelijkheid van werkgevers, overheid, maatschappelijke voorzieningen en omgeving. Zij moeten het zoveel mogelijk zelf doen, op het juiste moment en ook nog eens foutloos.
Twee actielijnen voor een nieuwe sociale norm rond het gezin
Hierdoor zijn ouders soms de wanhoop nabij. Dit beïnvloedt direct hun eigen welzijn, en dat van hun kinderen. Door als samenleving beter voor ouders te zorgen, zorgen ze beter voor zichzelf en voelen ze letterlijk de tijd en ruimte om energie en aandacht te hebben voor hun kinderen. We gaan ouders en hun informele netwerken dus ondersteunen op een manier die bij hen past. Elk gezin is namelijk anders. We werken daarbij vanuit preventie en versterking van wat al goed gaat en voorkomen zo escalaties. Daar is wel een nieuwe sociale norm voor nodig.
Hoe gaan we ouders ondersteunen zoals zij dat willen en zoals dat voor hen passend is? We starten een beweging met twee centrale actielijnen:
Actielijn 1: Naar een positief beeld over gezin en ouderschap
We zetten de samenleving aan om oudervriendelijker te zijn. Dat ouders in hun ouderschap risico’s durven nemen en daar op een ontspannen manier mee omgaan. Omdat ze weten dat ze het toch wel redden, het voldoende is, er geen man overboord is als het even niet lukt, en er altijd steun en ondersteuning onderweg én onvoorwaardelijk beschikbaar is. We vragen gemeenten en andere overheden, (sport)verenigingen, scholen, de kinderopvang, maatschappelijke organisaties en de gezondheidszorg om met ons mee te doen.
Daarnaast werken we graag samen met voor het gezin relevante bondgenoten zoals supermarkten, keukenleveranciers, bouwmarkten, meubelzaken, pretparken, mediapartners, etc, die de boodschap bij hun eigen doelgroep onder de aandacht kunnen brengen. Daarmee brengen we het nieuwe beeld rond ouderschap echt tot leven.
Actielijn 2: Naar een beter functionerend systeem rond het gezin
We zetten de samenleving ook aan om oudervriendelijker te organiseren. In een goed functionerend systeem zien we het gezin als plek van maatschappelijke vooruitgang, niet als kwetsbare schakel. Ouders willen namelijk het beste voor hun kind en dat maakt alle ouders kwetsbaar. Wanneer de maatschappij ouders meer gaan zien als eindverantwoordelijke én expert van hun eigen kind, gaan we uit van vertrouwen in plaats van wantrouwen.
Dan is er ook plek om de hobbels van het ouderschap te normaliseren, bespreekbaar te maken en ouders onbevooroordeeld antwoorden te geven op hun vragen. Bijvoorbeeld bij de Jeugdgezondheidszorg en bij de kinderopvang als gratis maatschappelijke voorziening voor alle kinderen. Op deze manier ondersteunen we ouders pro-actief, op een laagdrempelige manier en vanuit pedagogisch partnerschap. En voorkomen we direct dat een gezin onnodig in de problemen komt.
Doet u ook mee met het Keukentafelpact?
Dit is het begin. Een openingszet om gezamenlijk te komen tot een nieuwe sociale norm rond het gezin. We gaan graag met u als potentiële bondgenoten in gesprek om verder van gedachten te wisselen over dit “Keukentafelpact” en te onderzoeken welke bijdrage u kan en wilt leveren. Op 15 mei, de Dag van het Gezin, komen we graag voor het eerst gezamenlijk naar buiten.
Namens de initiatiefnemers:
Marjet Winsemius, Voor Werkende Ouders
Igor Ivakic en Soler Berk, Nederlands Centrum Jeugdgezondheid
Loes Ypma, Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang
Mariska van der Kogel, Magazine WIJ
