Nederland zou het adaptatiemodel moeten inzetten om gezinnen beter te ondersteunen. De druk op gezinnen was al tijden groot. Uit onderzoek blijkt dat 1 op de 3 ouders de druk van werk, gezin en zorg te hoog vindt. Corona heeft nog duidelijker gemaakt waar het knelt in gezinnen. Werk en verlof, kinderopvang, jeugdzorg en onderwijs, schuldenproblematiek en kansenongelijkheid, (mentale) gezondheid en ouderschap: ze grijpen als Olympische ringen in elkaar en vinden hun plek aan die 3 miljoen keukentafels.
Gezinnen hebben behoefte aan meer ruimte in tijd, geld en goede, ondersteunende zorg om de combinatie werk, gezin en zorg werkend te maken en zo een stabiele basis te geven aan hun kinderen. En daarin speelt iedereen een rol, ouders natuurlijk zelf maar ook de maatschappij, werkgevers en politiek.
Het controle model
Het Nederlandse systeem rondom gezinnen wordt gekenmerkt door het controle model. Gezinnen balanceren hierbij op een bal en als het mis gaat dan moet er worden ingegrepen bijvoorbeeld door extra financiële steun, passend onderwijs of jeugdzorg. Vanuit verschillende sectoren en kolommen wordt er naar ouders en kinderen gekeken, terwijl een brede visie en gezamenlijke inzet mist. Dit neemt een hoog risico met zich mee. Bovendien laten we kinderen en ouders aan hun lot over. We zeggen eigenlijk tegen ze; Balanceer maar op die bal en kijk maar hoe je overeind blijft. Als het niet lukt en je bent gevallen, wanneer het eigenlijk te laat is, dan zijn we er.
Het adaptatiemodel
Nederland zou kinderen, ouders en opa en oma’s veel beter moeten ondersteunen via het adaptatiemodel waarbij gezinnen ondersteund worden door het systeem en de community erom heen. Gezinnen vallen niet uit het kommetje, maar worden gesteund en behouden de keuzevrijheid om hun leven in te richten zoals zij dat goed achten. Ze weten echter dat ze gesteund worden door hun wijk, school, kinderopvang en jeugdzorg. De basis ligt in een familievriendelijke cultuur.
Het begint met…
Het begint met een brede blik en met een overkoepelend beleid en op diverse fronten. Ons beleid is nu gebaseerd op een versnipperde beleidsaanpak verdeeld over verschillende ministeries en verantwoordelijken. Sectoren als jeugdzorg, sport en cultuur, onderwijs en kinderopvang werken te weinig met elkaar samen. Er is nauwelijks spraken van een partnerschap met ouders in het belang van het kind. Het begint met deze houding, naast ouders gaan staan in plaats van voor of achter ze. Daarna zijn er verschillende ingrediënten die kunnen bijdragen aan een familievriendelijke cultuur. Deze ingrediënten zijn een aanzet en verdienen uitwerking, maar dat kan alleen samen. Ook zijn er vast meer oplossingen te verzinnen. Dat doen we ook graag samen. Dus wil je meedenken of meedoen? Stuur ons dan een mail.
Ingrediënten voor het adaptatiemodel
Uitgaande van het adaptatiemodel zijn er verschillende ingrediënten die kunnen bijdragen aan een familievriendelijke cultuur. Wij hebben alvast een eerste aanzet gemaakt.
- Neem het ouderschap serieus. Verzorg bijvoorbeeld gratis en laagdrempelige ouderschapscursus. Waarom zou je je wel voorbereiden op de geboorte, maar niet op jouw rol als vader of moeder. Ouders staan er meer dan ooit open voor.
- Om ouders gelijk een goede start te geven zouden zij bij de aangifte op het gemeentehuis een informatieboekje moeten krijgen met lokale en landelijke regelingen. Hierbij kan gedacht worden aan het wijkteam, lokale oudercafe’s, verlofregelingen, Nibud en Wijzer met Geldzaken.
- Investeer in de relatie tussen ouders en professionals. Zorg voor een pedagogisch partnerschap. Een goede relatie tussen professionals in de kinderopvang, jeugdzorg en onderwijs en ouders kan leiden tot een steun in de rug voor ouders met als belangrijkste resultaat een goede begeleiding van ieder kind. Stel eisen aan het curriculum van de ROC’s, Pabo’s en jeugdzorg. Momenteel is oudercommunicatie bijvoorbeeld nauwelijks onderdeel van het curriculum. Start elk gesprek met de ouder met: hoe is het met jullie? Grote kans dat als het met hen goed gaat, het ook met het kind goed gaat.
- Draag zorg voor een familievriendelijke cultuur: Zorg bijvoorbeeld voor parkeerplaatsen voor jonge gezinnen bij alle overheidsinstellingen. Zorg voor verschoningskussens op een openbare plek, niet alleen op het damestoilet.
- Investeer ook in een family-friendly cultuur op de werkvloer waarbij het gezin ook een plek heeft op het werk. Stimuleer het werk-gezin-zorg gesprek aan de werkgeverstafel. Zorg voor 1 overzichtelijke, betaalde verlofregeling. En als we iets geleerd hebben van de coronacrisis is dat thuiswerken heel goed mogelijk is. Maak werk van hybride werken. Geef een nieuwe invulling aan al die kantoorpanden.
- Maak werk van de moedermaffia. Een cultuurverandering is noodzakelijk om de deeltijdcultuur te doorbreken, om van de nare opmerkingen af te komen die schuldgevoelens in de hand werken. Om ze te bestrijden en aandacht te vragen voor ouderschap pleiten we voor een brede campagne in het verlengde van #doeslief.
- Kinderen hebben steeds minder ruimte om te spelen en zitten steeds vaker op hun scherm wat invloed heeft op hun gewicht en zicht. Jongeren hebben überhaupt weinig ruimte om met elkaar af te spreken. We hebben in hun belang afgesproken dat ze vanaf 18 alcohol mogen, maar we hebben ze ervoor niets in de plaats gegeven. Waar kunnen ze naartoe om elkaar te zien? Elke gemeente zou hiervoor een groen speel & chillbeleid moeten hebben, opgesteld samen met jongeren en kinderen in de buurt.
Stichting Voor Werkende Ouders
We hopen dat we je zo weer geholpen hebben. Het runnen van een gezin is als het runnen van een bedrijf. Wij denken dat het makkelijker kan. Hierin speelt iedereen een rol, de politiek, de maatschappij, werkgevers, de media en ouders zelf. Wij lobbyen hiervoor. Wij helpen ouders op onze startpagina Wat Ouders Willen Weten. Wij vertegenwoordigen ruim 15.000 ouders in Nederland. Ruim 800 ouders denken met ons mee in onze denktank. Doe je ook mee?
