Het kabinet heeft het nieuwe financieringsstelsel van de kinderopvang uitgesteld van 1 januari 2025 naar 1 januari 2027. Het plan was om vanaf 1 januari 2025 96% van de vergoeding rechtstreeks aan de kinderopvangorganisatie over te maken. Ouders zouden dan nog 4% plus de bijdrage boven de maximum uurprijs betalen. Hiermee wordt de kinderopvang toegankelijk, betaalbaar en zou het lonen om meer te werken.
Nieuwe financieringsstelsel uitgesteld
Het kabinet schrijft over het uitstellen van het nieuwe financieringsstelsel op de eigen site het volgende:
In het coalitieakkoord is afgesproken om het stelsel voor kinderopvangtoeslag te herzien. Het kabinet wil het kinderopvangstelsel eenvoudiger en betaalbaarder maken voor ouders. De afgelopen periode is steeds duidelijker geworden dat er grote zorgen zijn over de stijgende prijzen, de personeelskrapte en het waarborgen van de kwaliteit van kinderopvang in aanloop naar het nieuwe stelsel. Zeker gezien de lessen vanuit de kinderopvangtoeslagaffaire is een zorgvuldige invoering van het nieuwe stelsel voor zowel sector, ouders als uitvoerders cruciaal.
Daarom komt er een stevig ‘ingroeipad’ om de vraag naar kinderopvang vanaf 2025 geleidelijk te laten groeien, zodat de sector het aanbod geleidelijk kan vergroten en niet overvallen wordt door een grote plotselinge stijging in de vraag naar opvang. Op deze manier werkt het kabinet aan een zorgvuldige invoering van het nieuwe stelsel in 2027. Dit laat het kabinet in een brief aan de Tweede Kamer weten.
Wij zijn verbijsterd
Als oudervertegenwoordiger zijn wij verbijsterd over dit besluit. Het kabinet, dat eerder gevallen is over de kinderopvangtoeslagaffaire, kiest ervoor om ouders 2 jaar langer te laten zitten met een foutgevoelig en complex systeem waarvan we allemaal de gevolgen hebben gezien en ervaren in de kinderopvangtoeslagaffaire. Bovendien maakt het kabinet de risico’s voor ouders op nog hogere terugvorderingen alleen maar groter. De verwachting is dat ouders in het ingroeipad meer toeslag gaan krijgen in aanloop naar de nieuwe ingangsdatum. Als er dan iets fout gaat moeten ouders ook meer toeslag terug betalen. Het kabinet maakt ouders hierdoor alleen maar kwetsbaarder.
Personeelstekorten
Ook verbazen wij ons over de reden voor het uitstel; de personeelstekorten. De kinderopvang, net als veel andere sectoren, heeft te kampen met personeelstekorten. Dit heeft ook invloed op de kwaliteit. Echter is 1 van de oplossingen naar onze mening dat je dan juist ervoor moet zorgen dat meer werken ook lonend is.
Het huidige financieringsstelsel is inkomensafhankelijk. Hoe meer je verdient, hoe minder je krijgt. Daarmee is het niet aantrekkelijk voor veel ouders om meer te gaan werken. Het nieuwe financieringsstelsel is inkomensonafhankelijk. Daarmee ontstaat er juist ruimte om meer te gaan werken wat in alle sectoren hoognodig is. Minister van Gennip heeft er zelfs net een campagne over gemaakt. Dit effect is er ook in de kinderopvang. Dus voor de professionals die nu in de kinderopvang werken, ontstaat er ruimte om meer te gaan werken, wat direct bijdraagt aan het oplossen van de tekorten in de kinderopvang en daarmee de kwaliteit en stabiliteit.
Uitvoerbaarheid
Een andere reden die de minister geeft is de uitvoerbaarheid van het stelsel. De afgelopen maanden hebben wij met het ministerie en verschillende uitvoerders (DUO, SVB, UWV en Toeslagen) aan tafel gezeten over het nieuwe financieringsstelsel. Het concept hiervoor ligt nu in de Tweede Kamer. Het klopt; het nieuwe financieringsstelsel kent nog veel haken en ogen. Echter zijn dit politieke beslissingen. Zo zit er bijvoorbeeld een arbeidseis in die ingewikkeld is om uit te voeren. Het kabinet kan er ook voor kiezen om het nieuwe financieringsstelsel makkelijker te maken waardoor het voor uitvoerders ook makkelijker is om in te voeren. Echter heeft het kabinet deze keuze niet gemaakt.
Belofte maakt schuld
Onze directeur Marjet Winsemius reageert op het besluit: ‘Het kabinet heeft van de kinderopvang weer een speelbal gemaakt. Het is de zoveelste belofte die ze op dit dossier niet waar maken en weer zijn de ouders en hun kinderen de dupe. Het kabinet houdt een foutgevoelig en complex systeem liever nog 2 jaar in stand dan dat ze kiezen voor het echt makkelijker maken. Bovendien helpt het niet in het oplossen van de grote arbeidsmarkttekorten in alle sectoren. Sterker nog, ze laten deze tekorten liever nog even langer doorgaan.’
Risico’s
Wij zien nog meer risico’s aan dit besluit. Het kabinet kiest voor een ingroeipad waarbij ze in 2 jaar de toeslag gaan verhogen. Ouders krijgen hierdoor maandelijks grotere bedragen over gemaakt waarvan wordt verwacht dat zij dat rechtstreeks overmaken naar de kinderopvang. Steeds meer gezinnen worstelen echter met rondkomen in deze economie. Het geld bedoeld voor de rekening van de kinderopvang kan in deze gezinnen ook gebruikt worden om andere gaten te dichten, waardoor er een grotere schuldenproblematiek kan ontstaan. De overheid beschermt zijn burgers hierdoor niet, maar helpt ze verder van de regen in de drup.
Tevens maken wij ons zorgen over de mogelijke prijsontwikkeling die gedurende het ingroeipad kan ontstaan als hierop niet wordt ingegrepen. Als de overheid meer toeslag aan ouders gaat betalen en er is nog steeds sprake van schaarste (die is niet zomaar opgelost) en de vraag blijft hoog, dan kunnen organisaties hun prijzen simpel verhogen en zijn ouders en kinderen weer de dupe.
Waan van de dag
Ook maken wij ons zorgen over de waan van de dag. Al eerder moest er bezuinigd worden en werd hiervoor de oplossing in de kinderopvang gevonden met een leegloop van het personeel als gevolg. Al eerder waren er plannen voor een nieuw financieringsstelsel en is de stekker er vrij abrupt uit getrokken. ‘Over 2 jaar zit er weer een nieuw kabinet die weer een andere zienswijze heeft en het roer weer omgooit’, aldus Marjet Winsemius. ‘Het ontbreekt visie. Visie op het gezin en op wat ouders nodig hebben om werk-gezin-zorg te combineren. Voor je het weet komt van dit uitstel weer afstel.’
Marjet Winsemius gaat verder; ‘Kinderopvang is een sector die meer waardering verdiend vanuit de politiek en maatschappij. Het is een plek waar kinderen zich spelenderwijs ontwikkelen. Waar kinderen taal, sociale en motorische vaardigheden leren. Toch wordt er wel meer geld uitgetrokken in het onderwijs voor de taalontwikkeling van kinderen, maar niet voor de kinderopvang. Terwijl die taalontwikkeling begint in de kinderopvang. De discussie rondom het nieuwe financieringsstelsel draait al te lang alleen maar om geld en niet meer om de kinderen. Als het om de kinderen zou gaan zou je andere keuzes maken. Het is echt niet meer uit te leggen.’
Stichting Voor Werkende Ouders
Het runnen van een gezin is als het runnen van een bedrijf. Wij denken dat het makkelijker kan. Hierin speelt iedereen een rol, de politiek, de maatschappij, werkgevers, de media en ouders zelf. Wij lobbyen hiervoor. Wij vertegenwoordigen ruim 15.000 ouders in Nederland. Wij helpen ouders ook op onze startpagina Wat Ouders Willen Weten en via TijdBaas. Ruim 900 ouders denken met ons mee in onze denktank. Doe je ook mee?
