De eerste Nederlandse Staat van het Gezin laat zien dat gezinnen als nooit te voren een balanceeract uitvoeren. 89% van de gezinnen vindt Nederland een fijn land om in te leven, blijkt uit het onderzoek van Voor Werkende Ouders, het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid en mediaplatform WIJ. En toch is het leven van ouders die werk, gezin en zorg combineren niet altijd even fijn, blijkt uit de Staat van het Gezin. Zeker nu niet.
Hoe staat het met de 2,6 miljoen Nederlandse gezinnen?
Eerder dit jaar deden de drie organisaties onderzoek onder ouders. Verreweg de grootste uitdaging (90%!) voor gezinnen is de combinatie werk en gezin. Andere grote uitdagingen die ouders ervaren zijn tijd voor jezelf (50%) en elkaar (45%), de oplopende inflatie en energieprijzen (57%) en een gebrek aan energie en slaap (43%).
‘We moeten de eindjes echt aan elkaar knopen. Ik ben al meer gaan werken, maar dat levert niet zoveel extra’s op. Alles zorgt voor veel stress en spanningen thuis. Dat merken de kinderen ook. Ik voel me daar heel schuldig over.’ Karen, moeder van 2 kinderen
Dat dit ze zwaar valt, blijkt uit het feit dat 72% van de ouders zich aan het eind van de dag moe of kapot voelt. 66% van de ouders is wel eens onzeker over de eigen invulling van het ouderschap en 55% zou het graag beter willen doen. Het beter gaan doen gaat echter niet vanzelf. De belangrijkste redenen waarom het niet lukt zijn het ontbreken aan tijd en/of geld en vermoeidheid.
‘Er lijken niet genoeg uren in de dag te zitten. Ik heb de vermoeidheid van te voren zwaar onderschat. Het maakt ook dat je soms geen goede keuzes maakt en soms niet goed kan nadenken, waardoor er dingen misgaan of veel beter hadden gekund.’ Nick, vader van 3 kinderen
Qua voorzieningen vindt 52% van de ouders het in Nederland onvoldoende goed geregeld of dat het op zijn minst beter kan. Ongeveer 33% van de ouders zegt dat zij zich recent zorgen hebben gemaakt over de opvoeding of ontwikkeling van hun kinderen. Ouders hebben het gevoel er alleen voor te staan en maar liefst 79% mist aandacht voor ouderschap in de politiek.
‘Ik heb niet het gevoel dat ze aan ouders en kinderen denken in Den Haag. Ook al denk ik wel dat het mij en mijn kinderen heel erg zou helpen. Gewoon een beetje steun, maakt al een heleboel verschil. Maar niet alleen de overheid kan helpen. Iedereen kan wat doen. ’ Achmed, vader van 4 kinderen
De wereld op zijn kop
In de tussentijd is de wereld op zijn kop gezet, aldus de drie organisaties. De druk is nu hoger dan ooit. Ouders maken zich zorgen over hun bestaanszekerheid en over de toekomst van henzelf maar vooral van hun kinderen. Kunnen we de rekeningen nog wel betalen? Hoe houd ik het hoofd boven water? Kunnen de kinderen nog wel naar zwemles? De organisaties pleiten daarom voor een nieuw sociaal contract. Hoe kunnen we gezinnen in de breedte veel beter ondersteunen? Het is hoog tijd voor een betrokken en onderkoepelend gezinsbeleid.
Met deze dringende oproep hebben Voor Werkende Ouders, het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid en mediaplatform WIJ de eerste Nederlandse Staat van het Gezin overhandigd aan minister van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
De eerste Nederlandse Staat van het Gezin
In de Staat van het Gezin hebben de drie organisaties gekeken naar reeds bekende cijfers rondom gezinnen, van armoede, kinderopvang en onderwijsresultaten tot drankgebruik onder jongeren en burn out cijfers van ouders. Daarnaast is er een uitgebreide vragenlijst onder ouders uitgezet. De combinatie van deze cijfers geeft een inkijkje in hoe het met Nederlandse gezinnen gaat, waar ze tegenaan lopen en draagt oplossingen aan. De eerste Nederlandse Staat van het Gezin is in zijn geheel hier te lezen. Het onderzoek zal voortaan jaarlijks worden gehouden.
Mocht je meer willen weten over het onderzoek, neem dan contact met ons op.
Onze reactie
Onze directeur Marjet Winsemius reageert:
‘We zien al jaren dat de druk op gezinnen hoog is. Het was ook de aanleiding om de eerste Nederlandse Staat van het Gezin te maken. De laatste gezinsnota van de overheid komt uit 2008. In landen om ons heen is er een ministerie van gezin. Maar in Nederland hangt om gezinnen toch een soort spruitjeslucht. Maar dit rapport laat zien dat ouders en kinderen ondersteuning nodig hebben. Vanuit de overheid, vanuit werkgevers, maar ook vanuit hun eigen sociale omgeving en van elkaar. Als we nou eens naast gezinnen gaan staan en gaan vragen wat ze nodig hebben en van daaruit kijken wat er anders moet. Niet vanuit bestaande systemen, maar vanuit de keukentafels, pas dan ga je echt helpen en het makkelijker maken.
Dat willen we graag doen met het ministerie, met de overheid, met werkgevers en professionals. Maar vooral met kinderen, opa’s en oma’s en ouders zelf.’
Stichting Voor Werkende Ouders
Het runnen van een gezin is als het runnen van een bedrijf. Wij denken dat het makkelijker kan. Hierin speelt iedereen een rol, de politiek, de maatschappij, werkgevers, de media en ouders zelf. Wij lobbyen hiervoor. Wij vertegenwoordigen ruim 15.000 ouders in Nederland. Wij helpen ouders ook op onze startpagina Wat Ouders Willen Weten. En ruim 850 ouders denken met ons mee in onze denktank. Doe je ook mee?
